Tại sao viêm tai giữa ở trẻ tái phát nhiều lần?
PGS.TS.TTƯT Lê Lương Đống
Viêm tai giữa là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em và thường có xu hướng tái phát nhiều lần, gây ra nhiều lo lắng cho cha mẹ và người chăm sóc. Việc để viêm tai giữa ở trẻ tái phát nhiều lần ảnh hưởng tới sức khoẻ của trẻ, công sức của cha mẹ, cơ hội điều trị. Việc viêm nhiễm lặp đi lặp lại cũng gây tốn kém về kinh tế khi điều trị. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra tình trạng này, cần xem xét chi tiết các nguyên nhân dẫn tới tái phát viêm tai giữa ở trẻ.
Bài viết này cung cấp cho cha mẹ thông tin cũng như giải thích tại sao các nguyên nhân tưởng chừng như bình thường hoặc không đáng để ý tới lại là khiến con trẻ bị viêm tai giữa tái phát nhiều lần.
1. Viêm tai giữa tái phát là gì?
Viêm tai giữa tái phát là tình trạng mà viêm tai giữa đã từng xuất hiện và được điều trị, nhưng sau đó lại tái phát một hoặc nhiều lần. Đây là một vấn đề phổ biến ở trẻ em và có thể gây ra nhiều lo lắng cho cha mẹ và người chăm sóc. Khi viêm tai giữa tái phát, các triệu chứng như đau tai, cảm giác bí bách trong tai, và tiếng ồn có thể trở lại sau một thời gian giảm nhẹ hoặc biến mất.
Điều quan trọng là hiểu rõ về nguyên nhân gây ra viêm tai giữa tái phát để có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả, giúp giảm nguy cơ và tần suất của viêm tai giữa tái phát, đồng thời bảo vệ sức khỏe tai mũi họng của trẻ.
2. Tại sao viêm tai giữa ở trẻ tái phát nhiều lần?
Viêm tai giữa là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em và có thể tái phát nhiều lần do nhiều yếu tố khác nhau. Hiểu rõ nguyên nhân và các yếu tố dẫn đến tình trạng này giúp cha mẹ và người chăm sóc có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn.
Dưới đây là những lý do chính khiến viêm tai giữa ở trẻ dễ tái phát:
- Rối loạn chức năng ống Eustachian
- Hệ thống miễn dịch chưa hoàn chỉnh
- Tiếp xúc với mầm bệnh
- Nhiễm trùng đường hô hấp
- Trẻ bị dị ứng
- Yếu tố di truyền
- Trẻ bú bình
Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra tình trạng này, cần xem xét chi tiết các yếu tố góp phần vào việc tái phát viêm tai giữa ở trẻ. Dưới đây là giải thích chi tiết từng nguyên nhân và cách chúng ảnh hưởng đến việc tái phát viêm tai giữa ở trẻ em.. Mời cha mẹ cùng tìm hiểu kỹ hơn các nguyên nhân dẫn tới việc viêm tai giữa ở trẻ tái phát nhiều lần nhé:
2.1 Rối loạn chức năng ống Eustachian
Dành cho cha mẹ nào mới nghe tới ống Eustachian. Ống Eustachian là một ống nhỏ trong tai kết nối tai giữa với phần sau của mũi và cổ họng. Nó có vai trò quan trọng trong việc cân bằng áp suất không khí giữa tai giữa và môi trường bên ngoài. Khi chúng ta nuốt, ngáp hoặc nhai, ống Eustachian mở ra để cho không khí đi vào hoặc ra khỏi tai giữa, giúp duy trì áp suất cân bằng. Điều này ngăn chặn cảm giác bị "bít" tai và giúp tai hoạt động bình thường.
Nếu ống Eustachian bị tắc, có thể gây ra các vấn đề như cảm giác đau tai, ù tai, hoặc mất cân bằng áp suất, đặc biệt là khi thay đổi độ cao nhanh chóng như khi bay hoặc lặn. Ở một số trẻ, do các lần viêm tai giữa trước khiến ống Eustachian không hoạt động bình thường, chất lỏng có thể tích tụ trong tai giữa, tạo điều kiện cho vi khuẩn và vi rút sinh sôi.
Ở trẻ em, ống Eustachian ngắn hơn, nằm ngang hơn và kém cứng hơn nên dễ bị rối loạn chức năng. Trường hợp không được điều trị, việc tái đi tái lại nhiều lần viêm tai giữa ở trẻ là chuyện dễ hiểu. Trường hợp này cha mẹ cần điều trị dứt điểm kết hợp với nâng cao sức khoẻ tổng thể của trẻ. Chỉ khi ống Eustachian hoạt động bình thường thì viêm tai giữa mới dứt hẳn.
2.2 Hệ thống miễn dịch chưa hoàn chỉnh
Hệ thống miễn dịch là mạng lưới các tế bào, mô và cơ quan làm việc cùng nhau để bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng. Khi cơ thể bị nhiễm trùng, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng để tiêu diệt các tác nhân gây bệnh và giúp cơ thể phục hồi.
Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi, có hệ thống miễn dịch chưa phát triển đầy đủ. Điều này có nghĩa là cơ thể của trẻ chưa có khả năng phản ứng mạnh mẽ và hiệu quả như người lớn khi đối mặt với các tác nhân gây bệnh.
Hệ thống miễn dịch chưa trưởng thành là một trong những lý do chính khiến trẻ nhỏ dễ bị viêm tai giữa. Để điều trị dứt điểm viêm tai giữa, cha mẹ ngoài điều trị viêm tai còn cần phải tăng sức đề kháng tổng thể của con mình. Hệ miễn dịch khoẻ mạnh sẽ giúp trẻ đầy lùi nhiều bệnh viêm nhiễm bao gồm viêm tai giữa.
2.3 Tiếp xúc với mầm bệnh
Tiếp xúc với mầm bệnh là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình lớn lên của trẻ em, đặc biệt khi trẻ bắt đầu tham gia các hoạt động tại nhà trẻ hoặc trường học. Môi trường này là nơi trẻ tiếp xúc và giao lưu với nhiều bạn bè, dẫn đến khả năng tiếp xúc với nhiều mầm bệnh khác nhau. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, bao gồm cả viêm tai giữa.
Đây là một trong những nguyên nhân viêm tai giữa ở trẻ tái phát nhiều lần, tuy nhiên nguyên nhân này thường bị cha mẹ bỏ qua.
Để hạn chế tiếp xúc với mầm bệnh, cha mẹ cần dạy trẻ rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi, hoặc chạm vào bề mặt công cộng. Trường hợp trẻ nhỏ dưới 3 tuổi chưa thể vệ sinh, cha mẹ cần chủ động giữ gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ. Ngoài ra, để hạn chế tiếp xúc với mầm bệnh khiến viêm tai giữa tái đi tái lại, cha mẹ cần giữ môi trường sạch sẽ: thường xuyên vệ sinh và khử trùng đồ chơi, bề mặt trong nhà và tại trường học.
2.4 Nhiễm trùng đường hô hấp
Nhiễm trùng đường hô hấp trên, như cảm lạnh hoặc viêm họng, là tình trạng phổ biến ở trẻ em. Những nhiễm trùng này có thể dẫn đến viêm và sưng tấy ở ống Eustachian, làm gián đoạn sự thoát nước và dẫn đến tích tụ chất lỏng trong tai giữa, gây ra viêm tai giữa.
Viêm và Sưng Tấy Ở Ống Eustachian: Khi trẻ bị URTI, niêm mạc ở mũi và họng có thể bị viêm và sưng tấy. Điều này có thể lan sang ống Eustachian - ống nối tai giữa với phần sau của mũi và họng. Viêm và sưng tấy ở ống Eustachian làm hẹp hoặc tắc nghẽn ống, ngăn cản sự thoát nước từ tai giữa.
Việc nhiễm trùng đường hô hấp nhiều lần cũng gây tích tụ chấtlLỏng: khi ống Eustachian bị tắc, chất lỏng và dịch nhầy không thể thoát ra khỏi tai giữa. Sự tích tụ chất lỏng này tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển, dẫn đến nhiễm trùng và viêm tai giữa.
Chính vì vậy, nếu trẻ thường xuyên bị nhiễm trùng đường hô hấp, vi khuẩn sẽ tiếp tục lên tới tai giữa dẫn tới viêm tai giữa không thể khỏi dứt điểm, cứ tái đi tái lại nhiều lần. Để hạn chế viêm tai giữa tái phát nhiều lần, cha mẹ cần điều trị dứt điểm, hạn chế trẻ bị viêm hô hấp nhiều lần.
2.5 Trẻ bị dị ứng
Dị ứng là tình trạng hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức với các tác nhân bên ngoài mà cơ thể thường không coi là nguy hiểm, như phấn hoa, bụi, lông thú cưng, và một số loại thực phẩm. Ở trẻ em, dị ứng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm viêm mũi dị ứng và viêm kết mạc. Một trong những hậu quả phổ biến và phiền toái của dị ứng là viêm tai giữa tái phát.
Viêm tai giữa tía phát nhiều lần do lí do dị ứng cũng là lí do ít được cha mẹ biết tới. Khi trẻ bị dị ứng, niêm mạc mũi và họng có thể bị viêm và sưng tấy do phản ứng miễn dịch. Tình trạng này dẫn đến tăng tiết dịch nhầy trong mũi và họng.
Chất lỏng tích tụ trong tai giữa tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển, dẫn đến nhiễm trùng và viêm tai giữa. Trẻ em bị dị ứng có thể bị tái phát viêm tai giữa do tình trạng tắc nghẽn ống Eustachian thường xuyên.
2.6 Yếu tố di truyền
Cha mẹ thường ít quan tâm tới yếu tố di truyền khi phát hiện con bị tái đi tái lại viêm tai giữa nhiều lần. Tuy nhiên, một số trẻ có thể thừa hưởng khuynh hướng rối loạn chức năng ống Eustachian từ cha mẹ hoặc người thân. Rối loạn chức năng này có thể bao gồm việc ống Eustachian hoạt động kém hiệu quả trong việc thoát dịch từ tai giữa hoặc duy trì áp suất ổn định.
Một nguyên nhân khác cũng có thể dẫn tới viêm tai giữa tái phát nhiều lần là việc di truyền cũng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc và hình dạng của tai giữa và ống Eustachian. Một số trẻ có ống Eustachian hẹp hoặc ngắn hơn bình thường, khiến cho việc thoát dịch và duy trì thông khí trong tai giữa trở nên khó khăn hơn.
Amidan và VA phì đại có thể chèn ép và tắc nghẽn ống Eustachian, gây khó khăn cho việc thoát dịch từ tai giữa. Trẻ có cấu trúc này thường dễ bị viêm tai giữa tái phát hơn.
2.7 Trẻ bú bình
Đây là lý do viêm tai giữa ở trẻ tái phát nhiều lần mà cha mẹ thường không ngờ tới nhất. Tuy nhiên bú bình và sử dụng núm vú giả lại là nguyên nhân khá phổ biến.
Khi trẻ nằm ngửa và bú bình, sữa có thể chảy vào ống Eustachian. Ống Eustachian là một kênh kết nối giữa tai giữa và phần sau của mũi và họng. Khi sữa hoặc bất kỳ chất lỏng nào đi vào ống Eustachian, nó có thể tắc nghẽn hoặc làm nghẽn ống, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây ra viêm tai giữa.
Một lý do khác cha mẹ thường hay mắc phải khi cho con em của mình dùng núm vú giả. Sử dụng núm vú giả có thể tạo ra một môi trường không thoải mái cho tai của trẻ. Khi bú, áp suất trong miệng của trẻ tăng lên và có thể tác động lên ống Eustachian. Sự mất cân bằng áp suất này có thể gây ra sự kích thích và sưng tấy của niêm mạc tai, tăng nguy cơ viêm tai giữa.
3. Điều trị viêm tai giữa bằng Đông Y
Cụ thể theo Y Học Cổ Truyền, nguyên nhân Viêm tai giữa là do phong tà và nhiệt độc sinh ra, phong hiệp với Nhiệt, hoả xâm nhập kinh Thiếu Dương. Bệnh lúc đầu là cấp tính, nếu không điều trị dứt điểm sẽ trở thành mạn tính hay tái phát. Đông y có một số bài thuốc quý gia truyền kết hợp từ các dược liệu quý từ thiên nhiên giúp điều trị viêm tai giữa.
Các dược liệu quý từ thiên nhiên giúp giảm viêm, giảm đau, chủ trị đánh dấu và ra chỉ điểm cho bạch cầu tới tiêu diệt các vị trí đang bị viêm nhiễm. Do không sử dụng kháng sinh mà huy động từ chính bạch cầu trong cơ thể nên Đông Y thường kết hợp điều trị viêm tai giữa tại chỗ với tăng sức khoẻ tổng thể của trẻ.
Việc điều trị theo hướng để cơ thể tự sản sinh kháng thể tiêu diệt vi khuẩn sẽ giúp việc điều trị viêm tai giữa đạt được hiệu quả lâu dài. Giúp trẻ khỏi hoàn toàn viêm tai giữa, gia tăng sức đề kháng của bản thân.
3.1 Ưu điểm để điều trị bằng đông y
Khi điều trị viêm tai giữa bằng Đông y có 5 ưu điểm chính bao gồm:
- Phương pháp tiếp cận toàn diện: Đông y xem xét và đưa ra phương án tổng thể trên toàn bộ cơ thể, không chỉ giải quyết các triệu chứng ngay tại tai của trẻ. Bằng cách tập trung vào việc khôi phục lại sự cân bằng và hài hòa trong cơ thể, việc điều trị khỏi viêm tai giữa theo đông y sẽ đạt được hiệu quả lâu dài hơn.
- Thành phần tự nhiên: Đông y chủ yếu sử dụng các thành phần thuốc thảo dược tự nhiên, kết hợp với châm cứu và liệu pháp ăn kiêng. Những phương pháp điều trị này thường có ít tác dụng phụ hơn so với các loại thuốc thông thường, thúc đẩy quá trình lành vết thương mà không đưa nhiều hoá chất vào cơ thể của trẻ.
- Kế hoạch điều trị cho từng bé: Các bác sĩ Đông y điều chỉnh kế hoạch điều trị phù hợp với thể trạng, triệu chứng và nguyên nhân cơ bản của bệnh viêm tai giữa của mỗi bé. Cách tiếp cận cá nhân hóa này đảm bảo rằng việc điều trị phù hợp với nhu cầu của từng bé, làm tăng khả năng đạt được hiệu quả trong điều trị.
- Giảm sự phụ thuộc vào kháng sinh: Bằng cách giải quyết tận gốc nguyên nhân gây viêm tai giữa và tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể, Đông y có thể làm giảm nhu cầu sử dụng kháng sinh, từ đó giúp ngăn ngừa tình trạng kháng kháng sinh. Việc điều trị bằng đông y cũng giúp trẻ không cần phải sử dụng kháng sinh liều cao.
- Giảm triệu chứng: Các bác sỹ đông y ngoài sử dụng thuốc còn có thể kết hợp châm cứu và thuốc thảo dược. Giúp giảm bớt hiệu quả các triệu chứng như đau tai, viêm và sốt liên quan đến viêm tai giữa, giúp trẻ bớt quấy khóc và khó chịu.
4. Tổng kết
Qua bài viết này, viemtaigiua.vn mong muốn cung cấp cho các bậc làm cha, làm mẹ thông tin về những nguyên nhân khiến trẻ tái phát viêm tai giữa.
Viêm tai giữa cần được điều trị dứt điểm và ngăn chặn việc tái phát vì nó không chỉ gây ra sự không thoải mái và đau đớn cho trẻ, mà còn có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Chính vì vậy, bản thân người làm cha làm mẹ cần chủ động tìm hiểu nguyên nhân, liên hệ bác sỹ chuyên khoa để tìm ra phương pháp điều trị dứt điểm bệnh cho con cái của mình. Rõ ràng thì ai cũng hiểu, không có gì quý hơn sức khoẻ của con.
Đừng chần chừ, hãy điều trị viêm tai giữa kịp thời cho con để tránh những biến chứng nguy hiểm. Số hotline viemtaigiua.vn (0843.311.348) luôn có bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng trực để tư vấn cho cha mẹ về tình hình bệnh của con em mình. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn sớm nhất nhé!
5. Tham khảo
- Phương pháp điều trị viêm tai giữa
- Quan điểm mới về cơ chế bệnh sinh của viêm tai giữa cấp và các biến chứng của nó
- Biến chứng viêm tai giữa
- Nguyên nhân mất thính lực ở trẻ
Cảm ơn bạn đã đọc bài - Chúc bạn ngày tốt lành!