Điều trị viêm tai giữa dưới góc nhìn PGS.TS.TTƯT Lê Lương Đống
PGS.TS.TTƯT Lê Lương Đống
Viêm tai giữa là tình trạng viêm nhiễm ảnh hưởng đến một phần hoặc toàn bộ tai giữa. Nó thường xuất hiện dưới dạng viêm tai và chảy mủ liên tục, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến viêm tai xương chũm hoặc các biến chứng nguy hiểm khác. Theo y học cổ truyền, nguyên nhân của bệnh thường liên quan đến nhiệt độc.
Lê Lương Đống (sinh năm 1952) là Phó giáo sư Bác sĩ ở Việt Nam trong lĩnh vực Đông y. Ông được phong tặng danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú của Việt Nam. Ông nguyên là Vụ trưởng Vụ Y học cổ truyền Bộ Y Tế Việt Nam, Phó Giám đốc Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam, Viện trưởng Viện nghiên cứu Y dược cổ truyền Tuệ Tĩnh, Hiệu trưởng trường trung cấp Y dược Tuệ Tĩnh, Phó Chủ tịch TƯ Hội Nam y Việt Nam, Uỷ viên BCH Hội Đông y Thành phố Hà Nội, Chủ tịch Hội Đông y quận Hoàng Mai Hà Nội. Hiện nay, ông đang là chuyên gia cao cấp của Ban Bảo vệ sức khoẻ Cán bộ cao cấp.
Bài viết này sẽ cho thấy góc nhìn của Đông Y về bệnh lý viêm tai giữa và cách điều trị cũng như ưu điểm của viêc điều trị bằng Đông Y. Cũng đồng thời chia sẻ nhận xét, nhận định về bệnh viêm tai giữa dưới góc nhìn của PGS.TS.TTƯT Lê Lương Đống. Hãy cùng tìm hiểu bạn nhé!
1. Viêm tai giữa dưới góc nhìn Đông Y
Trong y học cổ truyền Đông y, viêm tai giữa không chỉ được nhìn nhận như một bệnh lý cục bộ ở tai mà còn được xem xét dưới góc độ toàn diện của cơ thể, liên quan đến các yếu tố về khí, huyết, đàm thấp và tình trạng mất cân bằng trong cơ thể. Dưới đây là cách Đông y nhìn nhận về viêm tai giữa.
1.1. Phong nhiệt và thấp nhiệt
Phong nhiệt: Đông y cho rằng viêm tai giữa có thể do phong nhiệt xâm nhập vào cơ thể, gây ra viêm nhiễm và tắc nghẽn trong tai giữa. Phong nhiệt có thể đến từ môi trường xung quanh, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết thay đổi, nóng ẩm hoặc khi cơ thể bị suy yếu.
Thấp nhiệt: Thấp nhiệt (ẩm ướt và nhiệt) cũng là một nguyên nhân phổ biến. Điều kiện môi trường ẩm ướt, hoặc sự tích tụ ẩm ướt bên trong cơ thể do chế độ ăn uống không cân bằng, thiếu vận động, có thể gây ra viêm tai giữa.
1.2. Đàm thấp (đờm thấp)
Đàm thấp là sự tích tụ của chất nhầy và dịch trong cơ thể, thường do chức năng của các cơ quan như tỳ, phế và thận bị suy giảm. Khi đàm thấp tích tụ ở tai giữa, nó có thể gây tắc nghẽn và viêm nhiễm.
1.3. Thiếu khí huyết
Đông y cho rằng tình trạng thiếu khí huyết, tức là sự suy giảm năng lượng và máu trong cơ thể, có thể làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng và làm tăng nguy cơ viêm tai giữa.
Tham khảo:
2. Nguyên lý chữa trị
Trong Đông y, viêm tai giữa được coi là một chứng bệnh liên quan đến sự mất cân bằng của khí, huyết và dịch trong cơ thể. Điều trị viêm tai giữa trong Đông y tập trung vào việc khôi phục sự cân bằng này, loại bỏ các tác nhân gây bệnh, và hỗ trợ cơ thể tự hồi phục. Dưới đây là phân tích chi tiết về cơ chế chữa trị viêm tai giữa theo Đông y.
2.1. Thanh nhiệt giải độc
2.1.1. Phương pháp
Sử dụng các thảo dược thanh nhiệt giải độc: Kim ngân hoa, liên kiều, hoàng cầm và hoàng liên là những thảo dược thường được sử dụng để loại bỏ nhiệt và độc tố khỏi cơ thể.
2.1.2. Cơ chế
Giảm viêm: Các thảo dược này có đặc tính kháng viêm mạnh mẽ, giúp giảm sưng, đỏ và viêm nhiễm trong tai giữa.
Kháng khuẩn: Chúng cũng có khả năng kháng khuẩn, giúp loại bỏ các vi khuẩn và virus gây bệnh.
2.2. Lợi thấp hóa đàm
2.2.1. Phương pháp
Sử dụng các thảo dược lợi thấp hóa đàm: Bạch truật, phục linh, và cát cánh giúp loại bỏ thấp và đàm (dịch nhầy) tích tụ trong cơ thể.
2.2.2. Cơ chế
Giảm dịch nhầy: Các thảo dược này giúp làm loãng và loại bỏ dịch nhầy tích tụ trong tai giữa, ngăn ngừa tắc nghẽn và viêm nhiễm.
Cải thiện lưu thông khí: Chúng giúp mở rộng các đường dẫn khí, cải thiện lưu thông khí qua ống Eustachian, từ đó giảm áp lực và dịch trong tai giữa.
2.3. Hoạt huyết hóa ứ
2.3.1. Phương pháp
Sử dụng các thảo dược hoạt huyết: Xuyên khung, đan sâm, và đào nhân giúp cải thiện lưu thông máu và giảm ứ trệ khí huyết.
2.3.2. Cơ chế
Cải thiện lưu thông máu: Các thảo dược này giúp cải thiện lưu thông máu và oxy đến các mô bị tổn thương, hỗ trợ quá trình phục hồi.
Giảm đau: Chúng cũng có tác dụng giảm đau, giúp làm dịu cơn đau do viêm nhiễm.
2.4. Bổ khí kiện tỳ
2.4.1. Phương pháp
Sử dụng các thảo dược bổ khí kiện tỳ: Nhân sâm, hoàng kỳ, và bạch truật giúp tăng cường khí và cải thiện chức năng của tỳ (lá lách).
2.4.2. Cơ chế
Tăng cường hệ miễn dịch: Các thảo dược này giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng hiệu quả hơn.
Cải thiện tiêu hóa và hấp thu: Chúng giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và hấp thu, đảm bảo cơ thể nhận được đủ dưỡng chất để tự phục hồi.
3. Ưu điểm của việc trị liệu bằng Đông Y
3.1. Sử dụng kháng sinh tự nhiên
Trong Đông y, kháng sinh tự nhiên được sử dụng rộng rãi để điều trị các bệnh nhiễm trùng, bao gồm viêm tai giữa. Kháng sinh tự nhiên trong thảo dược có nhiều ưu điểm vượt trội so với kháng sinh tổng hợp được sử dụng trong Tây y.
Ít tác dụng phụ: Do có nguồn gốc tự nhiên, các kháng sinh trong thảo dược thường ít gây tác dụng phụ hơn so với kháng sinh tổng hợp.
Giảm nguy cơ kháng thuốc: Sử dụng các thảo dược có tính kháng sinh tự nhiên giúp giảm nguy cơ kháng thuốc, một vấn đề nghiêm trọng đang gia tăng do lạm dụng kháng sinh tổng hợp.
3.2. Hỗ trợ toàn diện cho cơ thể
Điều trị viêm tai giữa bằng Đông y mang lại nhiều lợi ích nhờ vào cách tiếp cận toàn diện và cân bằng của y học cổ truyền.
Cân bằng cơ thể: Đông y không chỉ tập trung vào việc điều trị triệu chứng mà còn chú trọng vào việc cân bằng cơ thể, điều hòa khí huyết và thanh nhiệt giải độc. Điều này giúp cơ thể tự phục hồi và chống lại bệnh tật một cách hiệu quả.
Tăng cường miễn dịch: Các bài thuốc Đông y thường bao gồm các thành phần giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng và viêm nhiễm, giúp ngăn ngừa tái phát.
3.3. Hiệu quả trong giảm triệu chứng
Kháng viêm và kháng khuẩn: Nhiều thảo dược trong Đông y có tính kháng viêm và kháng khuẩn mạnh, giúp giảm sưng, đau và loại bỏ các tác nhân gây bệnh hiệu quả.
Tính năng giảm đau: Các thành phần trong Đông y như eugenol trong đinh hương hay flavonoid trong kim ngân hoa có tác dụng giảm đau tự nhiên, làm dịu các triệu chứng khó chịu.
3.4. Hỗ trợ phục hồi tự nhiên
Tăng cường lưu thông máu: Nhiều thảo dược giúp cải thiện lưu thông máu, cung cấp dưỡng chất và oxy cần thiết cho các mô bị tổn thương, thúc đẩy quá trình hồi phục.
Tái tạo mô: Một số thảo dược có tác dụng tái tạo mô, giúp phục hồi các tế bào bị tổn thương trong tai giữa.
Hỗ trợ chức năng tai: Điều trị bằng Đông y giúp cải thiện chức năng của tai bằng cách giảm viêm, sưng và tích tụ dịch, từ đó khôi phục thính lực và giảm nguy cơ biến chứng.
4. Nhưng điều lưu ý của PGS.TS.TTƯT Lê Lương Đống
4.1. Điều trị dứt điểm nguyên nhân từ mũi
Nhiều phụ huynh tìm đến bác để điều trị và sau khi nghe bác dặn phải nhỏ cả mũi và tai thì đều nói : " Con em bị tai chứ có bị mũi đâu bác ? ". Vậy tại sao bị viêm tai giữa vẫn phải nhỏ mũi ?
- Nhiễm trùng mũi cũng dẫn đến viêm tai giữa: Nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus hoặc vi khuẩn gây ra các bệnh lý như cảm lạnh, viêm xoang, viêm mũi. Khi mũi bị nhiễm trùng, vi khuẩn và virus có thể lan qua ống Eustachian đến tai giữa.
-
Làm tắc ống Eustachian: Viêm mũi dị ứng gây sưng và tắc nghẽn niêm mạc mũi, làm hẹp ống Eustachian và ngăn cản không khí và dịch trong tai giữa thoát ra ngoài. Điều này dẫn đến tích tụ dịch và viêm trong tai giữa.
-
Tích tụ dịch do viêm mũi xuất tiết: Dịch nhầy từ mũi có thể chảy ngược vào ống Eustachian và tai giữa, gây tắc nghẽn và tích tụ dịch trong tai giữa, dẫn đến viêm nhiễm.
Vì vậy cần phải điều trị triệt để các vấn đề về viêm nhiễm đường hô hấp trên, viêm VA, viêm mũi dị ứng hay viêm mũi xuất tiết tránh tình trạng tái đi tái lại của bệnh lý viêm tai giữa.
4.2. Chú ý khi cho trẻ bú
Tư thế bú của trẻ sơ sinh có thể ảnh hưởng đến nguy cơ bị viêm tai giữa. Khi trẻ bú nằm, đặc biệt là bú bình, sữa hoặc chất lỏng dễ chảy vào ống Eustachian, kết nối giữa tai giữa và mũi họng. Điều này có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus xâm nhập, gây viêm nhiễm và tích tụ dịch trong tai giữa.
Do đó, để giảm nguy cơ viêm tai giữa, nên cho trẻ bú ở tư thế ngồi hoặc đầu nâng cao, đảm bảo chất lỏng không chảy vào tai giữa qua ống Eustachian.
4.3. Tránh tình trạng tái phát
Rất nhiều phụ huynh sau khi điều trị khỏi cho con thì nảy sinh tâm lý chủ quan mà quên mất rằng trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh nên mỗi khi giao mùa hay gặp các tác nhân lạ đều có thể tái phát bệnh lý viêm tai giữa.
Vì vậy bác khuyên các bậc phụ huynh phải chú ý đến các con đặc biệt là thời điểm dao mùa khi thấy con có dấu hiệu của viêm mũi. Cần phải vệ sinh mũi cho con và tiến hành nhỏ thuốc để tránh bị lây nhiễm sang tai giữa của trẻ.
5. Tổng kết
Phương pháp điều trị viêm tai giữa bằng Đông y mang lại nhiều lợi ích nhờ vào cách tiếp cận toàn diện và cân bằng. Bằng cách sử dụng các bài thuốc thảo dược tự nhiên và kết hợp các phương pháp điều trị như châm cứu và xoa bóp, Đông y không chỉ giảm triệu chứng mà còn khôi phục sự cân bằng trong cơ thể. Điều này giúp cơ thể tự phục hồi, tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa tái phát viêm tai giữa, mang lại hiệu quả điều trị bền vững và an toàn cho người bệnh.
Chú ý: Số hotline viemtaigiua.vn (0843.311.348) luôn có bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng trực để tư vấn cho cha mẹ về tình hình bệnh của con em mình. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn sớm nhất nhé!
6. Tham khảo
- Phương pháp điều trị viêm tai giữa
- Quan điểm mới về cơ chế bệnh sinh của viêm tai giữa cấp và các biến chứng của nó
- Biến chứng viêm tai giữa
- Nguyên nhân mất thính lực ở trẻ
Cảm ơn bạn đã đọc bài - Chúc bạn ngày tốt lành!
